Wat heeft het gekost?

Taakveld 5.5 Cultureel Erfgoed (incidenteel voordeel € 121.000)

Onderhoud torens + gebouwen (monumenten) (incidenteel voordeel € 83.000)
Door onderbezetting en ontbrekende directe urgentie is het groot onderhoud aan de kerktorens in Opheusden en Kesteren in 2024 tijdelijk uitgesteld of slechts ten dele uitgevoerd. Dit resulteert in een incidenteel voordeel van € 82.400. Wij stellen voor dit bedrag over te hevelen naar de begroting van 2025, zodat het onderhoud alsnog kan worden uitgevoerd.

Monumentenbeleid (incidenteel voordeel € 38.000)
In de eerste bestuursrapportage 2024 is aanvullend € 37.500 ter beschikking gesteld voor het groot onderhoud aan het Fontein aan de Cuneraweg in Ochten. Het groot onderhoud is nagenoeg afgerond. Wij stellen voor het restbudget ter dekking van de afrondende werkzaamheden over te hevelen naar 2025.

Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie (incidenteel voordeel € 386.000)

Het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie heeft een voordelig saldo van € 386.000. Het voordeel komt door verschillende onderwerpen. Hieronder een toelichting per onderwerp.

Bermen en watergangen met uitzondering van bestekwerk (incidenteel voordeel van € 93.000)
De kosten voor de baggerwerkzaamheden zijn lager door een aanbestedingsvoordeel en het verwijderen van minder bagger dan voorzien in het Baggerbeheerplan.

Beheerplan groen, planning en beleid (incidenteel voordeel van € 35.000)

Door het snoeien en kappen van bomen voor het Mammoet Transport in Opheusden, Dodewaard en Ochten is het budget voor onderhoud van de openbare ruimte met € 22.000 overschreden. Deze kosten zijn door Avri in rekening gebracht en vervolgens vergoed door Mammoet Transport. De bijdrage bedraagt € 24.000.

Daarnaast was voor het herstel van achterstallig onderhoud aan de groenstrook bij de Amaliahof in Kesteren minder budget nodig dan begroot. Dit levert een eenmalig voordeel op van € 21.000. Van provincie Gelderland ontvingen we € 10.000 subsidie voor het actieplan Japanse Duizendknoop.

Landschap biodiversiteit (incidenteel voordeel van € 40.000)
In 2024 ontvingen we een provinciale subsidie voor het Landschapsontwikkelingsplan (LOP). Door de late beschikking eind 2024 konden de subsidiabele projecten niet tijdig starten. De uitvoering volgt in 2025. Wij stellen voor het restbudget van € 40.000 over te hevelen naar de begroting van 2025.

Onderhoud openbare speelplaatsen (incidenteel voordeel € 194.000)
In de raadsvergadering van maart 2024 is besloten om de voorziening speelruimte eind 2024 op te heffen. Het saldo van de voorziening is per 31 december 2024 vrijgevallen en levert een voordeel op van € 133.000.

In 2024 zijn twee aanbestedingen gedaan voor de herinrichting van speelplekken. De beplanting en de toestellen worden pas in maart 2025 afgerond (zie ook taakveld 7.4, onderdeel Klimaatadaptatie). Het betreft de speelplekken aan de Lindelaan in Opheusden en de Prinsenhof in Kesteren. Wij stellen voor het restbudget van € 61.000 over te hevelen naar de begroting van 2025.

Overige kleine verschillen (incidenteel voordeel € 24.000)
Onder dit taakveld vallen onderwerpen die een incidenteel voordeel laten zien. Deze behoeven geen toelichting.

Taakveld 7.3 Afval (incidenteel voordeel € 90.000)

Afvalverwijdering en -heffing (incidenteel voordeel € 32.000)
Er is een voorlopig voordeel van € 32.000 op de AVRI afvalstoffenheffing en het onderhoud van AVRI-roerende zaken, zoals ondergrondse containers. Dit bedrag is gebaseerd op een tussentijdse afrekening over 2024. De definitieve afrekening volgt in juni 2025 bij de jaarrekening van AVRI Afval. Het is nu nog niet precies duidelijk waar de afwijking door veroorzaakt wordt. Dat komt omdat de administratieve verwerking van belastinginning, extra huisaansluitingen en kwijtscheldingen pas bij die jaarrekening inzichtelijk wordt.

Zwerfafval (incidenteel voordeel € 58.000)
Voor de NEDVANG zwerfafvalvergoeding zijn in het verleden rechten opgenomen. De nabetaling is in 2024 verrekend (€ 28.000). Daarnaast is er een prullenbakvergoeding uitgekeerd die ook onder dit taakveld verrekend is (€ 24.000).

Taakveld 7.4 Milieubeheer (incidenteel voordeel € 124.000)

Duurzaamheid (incidenteel voordeel € 128.000)
In september 2024 is de bestuursopdracht voor het opstellen van een Energievisie en een Programma Energie & Warmte vastgesteld. Hiervoor was in de begroting 2024 budget gereserveerd. De dekking verloopt grotendeels via beschikbaar gestelde rijksgelden. Vanwege een uitgebreidere aanbestedingsprocedure met een marktverkenning is de aanbesteding eind 2024 afgerond. De uitvoering loopt daarom door naar 2025. Uw gemeenteraad is hier via de raadsinformatiebrief van 14 oktober 2024 over geïnformeerd. Wij stellen voor het restbudget van € 128.000 ter dekking over te hevelen naar het begrotingsjaar 2025.

Bijdrage ODR (incidenteel nadeel € 112.000) in combinatie met taakveld 8.4 Toezicht en controle en HH WABO-taken
Er is een nadeel van € 112.000 op het werkprogramma van de ODR (taakveld 7.4) en een voordeel van € 148.000 op toezicht en HH WABO-taken (taakveld 8.4). Dit komt doordat het budget voor vrije veld toezicht apart was opgenomen onder toezicht en HH WABO. De ODR heeft in overleg de kosten voor vrije veld toezicht via het werkprogramma in rekening gebracht, wat een nadeel van € 112.000 oplevert.

Voor vrije veld toezicht waren 1300 uren begroot. Door bezettingsproblemen zijn slechts 1013 uren gerealiseerd. Hierdoor kon de ODR niet het volledige budget van € 150.000 benutten. Daarom wordt voorgesteld om bij de ombuigingen het budget voor het vrije veld toezicht vanaf 2026 structureel met € 50.000 te verlagen.

Klimaatadaptatie (incidenteel voordeel € 55.000)
De uitvoering van de speelplekken heeft vertraging opgelopen. Daardoor zijn deze plekken niet beplant. Twee speelplekken worden nog gerenoveerd. Zodra het grondwerk is afgerond en de speeltoestellen zijn geplaatst, wordt de groene aankleding gerealiseerd. Dit gebeurt naar schatting in het voorjaar van 2025. Het betreft in totaal zeven speelplekken, waarbij extra groen wordt toegevoegd om klimaat- en hittestress te verminderen. Wij stellen voor het restbudget van € 55.000 ter dekking over te hevelen naar het begrotingsjaar 2025.

Overige kleine verschillen (incidenteel voordeel € 53.000)
Onder dit taakveld vallen onderwerpen die een incidenteel voordeel laten zien. Deze behoeven geen toelichting.

Taakveld 8.1 Ruimte en leefomgeving (incidenteel nadeel € 474.000)

Beleidsvorming algemeen (incidenteel voordeel € 25.000)
Het regioarrangement Fruitdelta Rivierenland werd in 2023 vastgesteld. Het doel hiervan is de uitwerking van gebiedsprogramma’s. Hiervoor is in de decembercirculaire 2023 eenmalig € 21.070 beschikbaar gesteld. In regioverband wordt samen met de provincie nagedacht hoe de gebiedsprogramma’s tot stand kunnen komen. Om te kijken of de werkwijze in de praktijk ook uitvoerbaar is, zijn er in de regio twee pilots gestart. Eén pilot ligt in de gemeente. Dit betreft het opstellen van een visie voor Ochten-Oost. In 2024 heeft de minister aangegeven te stoppen met het opstellen van het nationaal Programma Landelijk Gebied. Dit besluit van de minister heeft er toe geleid dat de provincie is gestopt met het opstellen van het programma Vitaal Landelijk gebied Gelderland. Het proces om te komen tot het opstellen van gebiedsprogramma’s heeft daardoor vertraging opgelopen. Eind december 2024 zijn de eerste stappen gezet voor de pilot in de gemeente. Het is nog niet duidelijk wat de kosten voor de gemeente zijn voor 2025 voor de gebiedsprocessen. Om deze kosten te kunnen dekken is het nodig om het budget van 2024 van € 21.070 over te hevelen naar 2025.

LBV en LBV plus (Landelijke Beëindiging Veehouder) (incidenteel voordeel € 56.000)
Om de stikstofuitstoot vanuit de veehouderij te verlagen, kunnen veehouders gebruikmaken van de rijksregelingen Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV) en Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties met piekbelasting (LBV-plus). Hoewel deze subsidies door het Rijk worden verstrekt, is de gemeente verantwoordelijk voor de herbestemmingsprocedures. In zowel de meicirculaire 2024 (€ 13.028) als in de decembercirculaire 2024 (€ 43.737) zijn middelen beschikbaar gesteld om de gemeentelijke kosten hiervoor te dekken. Veehouders konden zich tot 1 december 2023 aanmelden voor de LBV regeling en tot 20 december 2024 voor de LBV plus regeling. Het is echter nog onduidelijk hoeveel veehouders zich hebben aangemeld en welke inzet nodig is. Op 18 december 2024 deed de Raad van State uitspraak waardoor voor intern salderen weer een natuurvergunning nodig is. Het is nog niet duidelijk of deze uitspraak gevolgen heeft voor de subsidieregeling. Om de kosten die de gemeente moet maken voor deze regelingen te kunnen dekken is het noodzakelijk om het resterende budget van 2024 ter hoogte van € 56.410 hiervoor te bestemmen en over te hevelen naar 2025.

Toegerekende salariskosten Ruimtelijke ordening (incidenteel nadeel € 448.000)
Voor de initiatieven van derden is een terugverdiencapaciteit (inkomsten uit overeenkomsten) geraamd van € 741.000. In werkelijkheid is de terugverdiencapaciteit voor initiatieven van derden € 399.000. Dit is een incidenteel nadeel van € 342.000. Dit heeft onder andere te maken met gemaakte plankosten (€ 65.000) voor het windpark Echteld-Lienden die we niet kunnen verhalen bij de provincie (bevoegd gezag).

Voor de implementatie van de Omgevingswet zien we een overschrijding van € 106.000 veroorzaakt door inhuur derden.

Verder staat tegenover dit nadeel een onderschrijding (incidenteel voordeel) van de inhuur van derden. Dit is terug te zien in de vrijval vacaturegelden. Hiervoor verwijzen we naar de toelichting op de budgetafwijking personeelslasten als onderdeel van het taakveld Overhead en de paragraaf bedrijfsvoering.

Overige kleine verschillen (incidenteel nadeel € 107.000)
Onder dit taakveld vallen onderwerpen die een incidenteel nadeel laten zien. Deze behoeven geen toelichting.

Taakveld 8.3 Wonen en bouwen (incidenteel voordeel € 591.000)

Het taakveld wonen en bouwen heeft een voordelig saldo van afgerond € 591.000. Het voordeel wordt veroorzaakt door verschillende onderwerpen. Hieronder een toelichting per onderwerp.

Toezicht, controle en HH WABO-taken (incidenteel voordeel € 145.000) in combinatie met taakveld 7.4 Bijdrage ODR
Zie verantwoording bij taakveld 7.4 Bijdrage ODR.

Mandjes 2 leges (principeverzoeken, wijzigingsplannen en bestemmingsplannen (incidenteel nadeel € 73.000)
De legesinkomsten dekken in zijn geheel de gemaakte kosten (uren) van € 73.000. Echter, is ten aanzien van de lasten (uren) geen bedrag opgenomen in de begroting. Dekking hiervan is voorzien in de personeelsstaat van de Fysieke Pijler.

Wijziging omgevingsplan (incidenteel nadeel € 157.000)

Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Veel verzoeken voor het wijzigen van het omgevingsplan (destijds bestemmingsplannen) werden eind 2023 ingediend en de leges werden al geïnd. De kosten voor de afhandeling van deze verzoeken werden echter pas in 2024 gemaakt en de baten dekken deze kosten niet volledig. Een deel van de gemaakte kosten zijn kosten die niet verhaalbaar zijn op de initiatiefnemer. Dit zijn kosten die gemaakt zijn in het kader van één planschadeverzoek en het betalen van proceskosten. Ook zijn er kosten gemaakt die nog doorberekend moeten worden aan de initiatiefnemer. Hierbij kan gedacht worden aan de advieskosten van SAAB. Er is € 25.949 minder aan baten (leges) binnengekomen dan begroot. Het gaat om drie verzoeken minder. Daarnaast is ten aanzien van de lasten (uren) geen bedrag opgenomen in de begroting. Dekking hiervan verloopt via de personeelsstaat van de Fysieke Pijler.

Omgevingsvergunning bouwen (incidenteel voordeel € 603.000)
Er is een voordeel van € 630.190 op de post omgevingsvergunningen - bouwen. Dit komt doordat veel initiatiefnemers in december 2023 bouwaanvragen hebben ingediend om de nieuwe regels van de Omgevingswet te vermijden.De leges zijn echter pas in 2024 geïnd. Dit heeft geleid tot aanzienlijk hogere legesinkomsten dan in 2023, toen initiatiefnemers juist afwachtten. Daarnaast heeft de Omgevingsdienst meer werk verricht op het gebied van vergunningverlening, maar door efficiëntie zijn de extra uren beperkt gebleven. Wel zijn er, door de nieuwe werkwijze onder de Omgevingswet, meer adviesgesprekken met initiatiefnemers gevoerd. Dit heeft een aanzienlijke afwijking in uren veroorzaakt

Overige kleine verschillen (incidenteel voordeel € 73.000)
De overige kleine verschillen op dit laten een voordeel zien die geen toelichting behoeven.

Kleine verschillen overige taakvelden (incidenteel voordeel € 117.000)
Dit betreffen overige taakvelden onder Programma 3 die samen een voordeel overige kleine verschillen laten zien die geen toelichting behoeven.