5.2 Inwoners van Neder-Betuwe leven gezond en zijn vitaal |
---|
Wat wilden we bereiken? | Wat zouden we daarvoor doen? | Realisatie | Wanneer speelt het? |
---|---|---|---|
Er is toegenomen aandacht voor preventie op de gebieden gezond leven en vitaal zijn | We zetten ons in voor een gezonde leefstijl voor jongeren en volwassenen | Continu | |
We zetten in op het versterken van de mentale gezondheid van onze inwoners | Continu | ||
We zetten in op het vroegtijdig signaleren van (verborgen) problemen bij ouderen en bieden preventieve ondersteuning | 2024 e.v. | ||
Het middelengebruik onder (jonge) inwoners neemt af | We werken de aanpak 'Opgroeien in een Kansrijke Omgeving' (OKO) - voorheen IJslands Preventiemodel - nader uit en implementeren deze. | 2024-2027 | |
Jeugdigen groeien op in een stabiele en veilige (thuis)omgeving | We zetten in op het versterken van relaties en het bieden van tijdige ondersteuning bij scheidingen | Continu | |
We zetten in op kwalitatief goede jeugdbescherming en hoog specialistische jeugdzorg | Continu | ||
We voeren de jeugdzorg zo effectief en efficiënt mogelijk uit, samen met relevante partners | Continu | ||
We zetten in op een duurzame aanpak van jeugdoverlast | 2024-2026 | ||
We zetten in op normaliseren en een stevige leefomgeving voor jeugdigen | Continu | ||
Kinderen maken een goede start in het leven en hebben daarin gelijke kansen | We creëren een stevige basis tijdens de eerste 1000 dagen van een kind | 2024-2026 | |
We blijven inzetten op de versterking tussen zorg en onderwijs | Continu |
In 2024 is hiervoor het volgende gedaan |
---|
We zetten ons in voor een gezonde leefstijl voor jongeren en volwassenen
Gezond op eigen wijze en JOGG-aanpak
In 2024 hebben we met Gezond op eigen wijze aandacht gevraagd voor beweging, gezond eten en mentale gezondheid. Dat deden we samen met professionals, lokale ondernemers, kerken en verenigingen. Gezond op eigen wijze stelde ons in staat de verbinding met deze partijen aan te gaan doordat het gepositioneerd is als sterk en herkenbaar merk. In 2024 zagen we dan ook een toename van het aantal partners.
Onder Gezond op eigen wijze bundelen we een aantal initiatieven, waaronder het lokaal akkoord met uitvoeringsbudget voor gezonde (burger)initiatieven en de JOGG-aanpak en de aanpak Kind naar Gezond Gewicht, beiden gericht op gezondheidsbevordering van de jeugd. In 2024 lag de nadruk, met de campagne Route 66, op het beweeg- en sportaanbod binnen de gemeente en de verbinding hiervan met de doelgroep.
De opgave van gezond leven kreeg in 2024 een extra impuls door het landelijke Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA). Deze akkoorden beogen onder meer aandacht voor gezonde leefstijl en preventie, om de zorglast te verlagen.
Sport- en beweegcoaches
In 2024 startte een nieuw team van sport- en beweegcoaches. De sport- en beweegcoaches zijn onze ambassadeurs van Gezond op eigen wijze en vormen een belangrijke schakel tussen beleid en uitvoering. In 2024 begeleidde het team vooral activiteiten met de focus op de gezonde en vitale inwoner.
Valpreventie
In 2024 is samen met partners uit zorg en welzijn de start gemaakt met de gezamenlijke aanpak van valpreventie. Hierbij worden inwoners gestimuleerd om te (blijven) bewegen. Daarnaast is er ingezet op het signaleren van valrisico's en het opzetten van specifieke valtrainingen.
Verschillende partners hebben zich in 2024 aangesloten bij deze aanpak en gaan een bijdrage leveren aan het opsporen van valrisico's, het doorverwijzen naar beweegaanbod of het organiseren van de valtrainingen. Ook dit is een ketenaanpak uit GALA waar rijksmiddelen voor beschikbaar zijn gesteld.
We zetten in op het versterken van de mentale gezondheid van onze inwoners
Mentale gezondheid is één van de drie pijlers van Gezond op eigen wijze. Zorg voor mentale gezondheid is onder meer belegd bij subsidiepartner ProPersona. Zij boden trainingen, praatgroepen en webinars aan over thema's zoals piekeren, stress, grenzen stellen en omgang met een naaste met een psychische kwetsbaarheid. Ook organiseerden zij een training voor vrijwilligers en professionals over het omgaan met inwoners met mentale problemen. Daarnaast kreeg Solve24 een subsidie om door middel van beweegactiviteiten openhartige gesprekken te houden met jongeren. Mentale gezondheid en het welbevinden van jongeren heeft ook een nadrukkelijke plek in de OKO-aanpak (Opgroeien in een Kansrijke Omgeving), de eenzaamheidsaanpak Samen is Leuker en de doordecentralisatie van Beschermd Wonen.
We zetten in op het vroegtijdig signaleren van (verborgen) problemen bij ouderen en bieden preventieve ondersteuning
De sociaal werkers en vrijwilligers van Welzijn Rivierstroom hebben uitvoering gegeven aan het project Seniorenhuisbezoeken waarbij alle 75-jarigen in Neder-Betuwe worden uitgenodigd voor een preventief huisbezoek. Door personele wisselingen bij Welzijn Rivierstroom lag het project in 2024 een korte periode stil. Hierdoor was onvoldoende informatie beschikbaar voor een zorgvuldige evaluatie. De evaluatie gaat medio 2025 plaatsvinden.
We werken de aanpak 'Opgroeien in een Kansrijke Omgeving' (OKO) - voorheen IJslands Preventiemodel - nader uit en implementeren deze.
In 2024 zijn we gestart met de OKO-aanpak. Over de voortgang hiervan bent u in een raadsinformatiebrief al geïnformeerd (RIB-26). De OKO-aanpak beoogt jongerenwelzijn te vergroten en middelengebruik tegen te gaan. Dat doen we door inzet van de gemeenschap en omgevingsfactoren rondom jongeren. In 2024 is een projectleider en kernteam gestart. In november was de startbijeenkomst en in het najaar is ook de OKO-monitor uitgezet onder leerlingen van de 2e en 4e klas. De resultaten uit de monitor vormen de basis voor de activiteiten en aanpak. In dialoogsessies zullen aan de hand van de resultaten uit de monitor samen met de partners speerpunten worden geformuleerd.
We zetten in op het versterken van relaties en het bieden van tijdige ondersteuning bij scheidingen
In 2024 is veel aandacht besteed aan het opstellen van een plan van aanpak, afgestemd op de behoeften van onze inwoners. Zo is de basis gelegd voor de doorontwikkeling van de ondersteuning die we als gemeente bieden aan gezinnen die te maken hebben met een (complexe) scheiding of relatiebreuk. Waarbij we tot doel hebben de schade die kinderen als gevolg hiervan kunnen ondervinden te minimaliseren. Zoals aangegeven in de raadsinformatiebrief van het najaar van 2024 (RIB-86), ligt de focus op het realiseren van een breed collectief preventief aanbod voor (aanstaande) ouders, het versterken van een lokaal netwerk met een goede signaalfunctie, het creëren van een laagdrempelige plek waar ouders terechtkunnen voor hulp en informatie over relatieproblemen of -breuken, en het verduidelijken van het hulpaanbod in dit kader.
We zetten in op kwalitatief goede jeugdbescherming en hoog specialistische jeugdzorg
Ook in 2024 hebben we ons, samen met de regiogemeenten, ingezet voor de meest kwetsbare jeugdigen. Dit jaar stond voornamelijk in het teken van de bovenregionale contractering van essentiële functies, zodat hoog specialistische zorg altijd beschikbaar is voor de meest kwetsbare jeugdigen. Deze contractering werd eind 2024 afgerond, en per 1 januari 2025 zijn de nieuwe contracten ingegaan. Daarnaast was het de bedoeling om in 2024 de evaluatie van de pilotgroepen kleinschaligheid op de 3-milieusvoorziening te laten plaatsvinden. Sinds 2022 werken we met deze pilotgroepen aan het creëren van een zo huiselijk mogelijke omgeving voor kinderen die verblijven in een residentiële jeugdhulpinstelling. De pilot is echter verlengd en de evaluatie is doorgeschoven naar 2025. Daarna wordt besloten of de pilots omgezet worden in een structureel aanbod, inclusief bijpassende tarieven.
We voeren de jeugdzorg zo effectief en efficiënt mogelijk uit, samen met relevante partners
In 2024 liepen op regionaal niveau twee pilots die gericht waren op het verbeteren van de zorg en ondersteuning: de pilot eetstoornissen en de pilot BSO+. De gemeente Neder-Betuwe was inhoudelijk betrokken bij de pilot eetstoornissen, die zich richt op het verbeteren van de signalering en behandeling van eetstoornissen bij jeugdigen door middel van netwerkversterking. Het doel is om het preventieve veld te verbeteren en het netwerk binnen het domein van eetstoornisproblematiek te versterken. Daarnaast zijn we in 2024 op regionaal niveau gestart met ontwikkeltafels. Deze tafels worden georganiseerd om samen met zorgaanbieders te werken aan het behalen van gezamenlijke ontwikkeldoelen. In 2024 vond er een overlegtafel Jeugd plaats in het teken van "normaliseren". De uitkomsten van de ontwikkeltafel Jeugd worden gebruikt voor de uitvoeringsagenda van de regiovisie Jeugd, waarin normaliseren één van de actielijnen is.
We zetten in op een duurzame aanpak van jeugdoverlast
In 2024 zijn de acties die in 2023 zijn ingezet, voortgezet om de aanpak van jeugdoverlast te verstevigen. De 'Plus-min-mee-Methode' is voortgezet met de ketenpartners zoals politie en het jongerenwerk. Daarnaast is de jongereninloop in Kesteren een extra avond in de week geopend. Hierdoor zijn jongeren extra in beeld bij de jongerenwerkers en zijn de jongeren een extra avond 'van de straat'. Ook is er jongerenwerk ingezet op de middelbare scholen Yuverta en Pantarijn zodat ook daar jongeren beter in beeld zijn. In 2024 startte ook de jeugdboa. In het jaarplan veiligheid 2024, dat aan de gemeenteraad is verstrekt, zijn de resultaten van de jeugdboa zichtbaar.
We zetten in op normaliseren en een stevige leefomgeving voor jeugdigen
Normaliseren was ook in 2024 de rode draad in ons jeugdbeleid. Initiatieven die hier aan bijdragen zijn gecontinueerd zoals BeWell, Buurtgezinnen, Moedergroepen, POH-Jeugd, Join Us en de ouderavonden 'Eerste hulp bij Opgroeien'. Tijdens de halfjaarlijkse subsidiegesprekken is normaliseren een terugkerend onderwerp. Daarnaast brengen we de verschillende partners met elkaar in contact om de uitgangspunten van het normaliseren te verstevigen in ieders aanpak. Enerzijds richtten we ons op het vergroten van de acceptatie dat de ontwikkeling van jeugdigen soms met hobbels verloopt. Anderzijds zetten we in op het verstevigen van de nabije opvoed- en maatschappelijke leefomgeving van onze jeugdigen. Zo zijn we bijvoorbeeld gestart met Zorgoppas en is er in de aanbesteding Schoolmaatschappelijk Werk extra aandacht gevraagd voor de leefomgeving van de jeugdigen. Ook is er een netwerkbijeenkomst voor partners in het sociaal domein geweest waar de onderlinge verbinding is versterkt.
We creëren een stevige basis tijdens de eerste 1000 dagen van een kind
In 2024 hebben we de lokale coalitie Kansrijke Start voortgezet en uitgebreid. Thema's waar we mee bezig zijn geweest zijn onder andere aandacht voor laaggeletterdheid, het opzetten van een sociale kaart en het verstevigen van de samenwerking door te blijven netwerken met elkaar.
Het babystartpakket is sinds 2024 beschikbaar. Dit is een pakket met babyspullen die aangevraagd kan worden door zorgverleners voor aanstaande ouders die minder geld te besteden hebben.
Binnen de regionale ketenaanpak Kansrijke Start hielden we ons in 2024 bezig met het formuleren van doelen voor de regio en de prioritering hierin. We concentreren ons in eerste instantie op het gezamenlijk inkopen van interventies en de mogelijkheid om IZA middelen hiervoor in te zetten. In dit kader onderzochten we of we Stevig Ouderschap gezamenlijk kunnen inkopen. Stevig Ouderschap is een interventie die inzet op intensieve opvoedondersteuning, educatie en preventie vanaf de zwangerschap. Of we Stevig Ouderschap kunnen gaan inzetten door gebruik te maken van IZA middelen zal in de eerste helft van 2025 duidelijk worden.
We blijven inzetten op de versterking tussen zorg en onderwijs
In 2024 investeerden we op diverse manieren in de verbinding tussen onderwijs en zorg om jeugdigen in Neder-Betuwe optimaal tot ontwikkeling te laten komen. Zo evalueerden we bijvoorbeeld de pilots Jeugdhulp op school. Op basis van de positieve resultaten hebben we de pilot op Palet Opheusden nog eenmalig verlengd voor schooljaar 2024-2025. Daarna wordt de werkwijze door school zelf geïmplementeerd. De pilots op Palet Kesteren en De Bellefleur zijn in 2024 afgerond en ingebed in de werkwijzen van de scholen.
Ook zijn we in 2024 gestart met een Onderwijs-Zorg constructie voor Oekraïense leerlingen in samenwerking met Entrea en schoolbestuur De Bron.
Tevens hebben we de opdracht voor het schoolmaatschappelijk werk aangepast en opnieuw aanbesteed om de preventieve kracht hiervan nog beter te benutten. Het schoolmaatschappelijk werk vervult bij uitstek de verbinding tussen onderwijs en zorg op al onze scholen.
Ook investeerden we in 2024 extra in het voorkomen dat kwetsbare leerlingen uit beeld van het onderwijs raken en langdurig in zorg terechtkomen. We hebben bijvoorbeeld de preventieve inzet van leerplicht uitgebreid, en samenwerkingsafspraken gemaakt met onze scholen om thuiszitters te voorkomen.
Tot slot organiseerden we in samenwerking met het Diaconaal Platform diverse voorlichtingsavonden op scholen (onder andere op De Hien, Bellefleur, Yuverta en Pantarijn) over thema's als groepsdruk en middelengebruik. Deze avonden zijn goed bezocht door ouders en positief ontvangen.